November 6, 2009

ΝΑΤΟ

Μέλλει να γίνει ο νέος ΟΗΕ;

Εξήντα χρόνια έχουν περάσει από την ίδρυση του ΝΑΤΟ το 1959. Ο οργανισμός επιβίωσε τον ψυχρό πόλεμο, την εύθραυστη ειρήνη, ακόμα και τη δεκαετία του ’90 όπου άλλαξε κατεύθυνση από αμυντική σε ειρηνευτική συμμαχία μετά τη κατάρρευση της Σοβιετικής ‘Ένωσης και του Συμφώνου της Βαρσοβίας. Παρ’ όλα αυτά έφτασε στον 21ο αιώνα να αντιμετωπίζει πρόβλημα ύπαρξης. Η νοτιοατλαντική συμμαχία μετά την εκπλήρωση του προορισμού της το 1989, αφού ο ψυχρός πόλεμος σταμάτησε να αποτελεί πλέον απειλή για το δυτικό κόσμο δε θα μπορούσε να συνεχίσει να υφίσταται. Η αλλαγή κατεύθυνσης επιτευχθεί το 1991 με τη συμφωνία της Ρώμης, η οποία μετέτρεψε το ΝΑΤΟ σε ειρηνευτικό οργανισμό με την ίδια δομή και την ίδια φρασεολογία χωρίς να αλλάζει το «είναι» της συμφωνίας.

Η κρίση στα Βαλκάνια τη δεκαετία του 90, τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου στη Νέα Υόρκη και ο πόλεμος του Αφγανιστάν κράτησαν το ΝΑΤΟ εν ζωή. Ο οργανισμός με τις 26 χώρες-μέλη φτάνει στο 2009 να αναζητά λόγο ύπαρξης, όπως και το 1990. Σήμερα ο οργανισμός έχει ξεφύγει από τον αμερικανικό έλεγχο και οι επιρροές των ΗΠΑ προς τα άλλα μέλη μειώθηκαν, σε σχέση με τη περίοδο του ψυχρού πολέμου. ‘Έπειτα, η αμυντική συμμαχία επικαλείται «εχθρό» την ασύμμετρη απειλή και τη τρομοκρατία. Τέλος, σε ένα καινούργιο περιβάλλον, ο ρυθμός δε προβλέπει τη συνέχιση του ΝΑΤΟ, με αποτέλεσμα ο οργανισμός να αλλάζει φρασεολογία και να τείνει να γίνει ένας «πιο αποτελεσματικός ΟΗΕ».

Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο οργανισμός εν έτη 2009 είναι η απροθυμία των Ευρωπαϊκών κρατών να συμμετάσχουν στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας. Ως έννοια, η τρομοκρατία δεν μεταφράζετε από όλα τα κράτη σε απειλή εναντίον του δυτικού κόσμου. Κάθε κρατική οντότητα αντιλαμβάνεται την τρομοκρατία διαφορετικά.

Το ΝΑΤΟ ζητά την υποστήριξη των μελών του καθώς και την υποστήριξη της Ε.Ε., η οποία, προστατεύεται από την στρατιωτική ομπρέλα του οργανισμού αφού η ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ηπείρου βρίσκεται εξ’ ολοκλήρου στα χέρια του ΝΑΤΟ. Αυτό αποδεικνύει, για ακόμη μία φορά, ότι η νοτιοατλαντική συμμαχία αποτελεί τη βάση για τις διαντλαντικές σχέσεις ασφαλείας.

Οι προτάσεις και οι διαβουλεύσεις για δημιουργία ενός ενιαίου στρατιωτικού βραχίονα στην Ευρώπη και πόσο μάλλον για στρατιωτική συνεργασία ΝΑΤΟ και Ε.Ε. είναι ανούσιες. Το πρόβλημα αυτό επικεντρώνεται στις σχέσεις των ΗΠΑ με τα ευρωπαϊκά κράτη και στην περίπτωση του Κυπριακού, που Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ και Κύπρος μέλος της Ε.Ε.

Σε δήλωση του ο Σλόμποταν Μιλόσεβιτς είπε «’Όλοι ξέρουμε ότι το ΝΑΤΟ είναι η δυνατότερη στρατιωτική δύναμη στο κόσμο. Απλά θέλουμε να σταματήσουν να ασχολούνται με τη χώρα μας και να ανησυχούν για τα δικά τους προβλήματα». Μήπως το ΝΑΤΟ με τόσο κύρος και τόση στρατιωτική δύναμη είναι η απάντηση για ένα αποτελεσματικότερο μέλλον στις ειρηνευτικές σχέσεις;